نوع و روش سرمایه‌گذاری در حال تغییر و تحولی بسیار سریع است. شاید هیچکس فکرش را نمی‌کرد روزی فرا برسد که مجموعه‌ای از اعداد و ارقام که در یک فضای کاملا دیجیتالی و به نام بلاکچین نگهداری می‌شوند، قیمت‌های چند هزار دلاری داشته باشند. اما واقعیت این است که رمزارزها بدون شک، بخش مهمی از آینده‌ی سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران هستند. شاید پیش از این بانک‌ها قدرتمندترین نهادهای مالی دنیا بودند، اما طولی نمی‌کشد که صرافی‌های دیجیتال و احتمالا کمی بعدتر، صرافی های غیر متمرکز تبدیل به قدرتمندترین نهادهای مالی دنیا شوند. حال چرا صرافی غیر متمرکز انقدر مهم است؟ در این مقاله، به سوالات بسیار زیادی در این حوزه، پاسخ خواهیم داد.
رمزارز چه بود؟
در ابتدای کار، رمزارز بیتکوین پاداشی بود برای مشارکت در حل یک مسئله‌ی ریاضی. اما واقعیت این نبود. فرد به عنوان یک ماینر (استخراج کننده یا حل کننده معادله)، بخشی از منابع کامپیوتری و محاسباتی خود را به یک مجموعه اختصاص داده بود. همانطور که می‌دانید، تمامی بانک‌ها سرورهای متمرکز خود را دارند تا تاریخچه‌ی تمام تراکنش‌ها را در آنجا نگهداری کرده و با اتصال به سرور بانک‌های دیگر، دارایی‌ها را جابجا کنند.
مبدع بیتکوین اما از تمرکز متنفر بود، بنابراین، سامانه‌ای را ایجاد کرد که هر کس که بخواهد، بخشی از این سرور غیر متمرکز باشد. اسمش را گذاشتند استخر و افراد تبدیل به ماینر یا استخراج کننده شدند. با همین ترفند ساده، میلیون‌ها سیستم به یکدیگر متصل شدند تا تاریخچه‌ی تمام تراکنش‌ها را ثبت کنند. اولین سرور غیر متمرکز دنیا برای نگهداری از اطلاعات و ثبت خرید و فروش‌ها به وجود آمد.
پاداشی که داده میشد، ارزش بسیار کمی داشت، اما این ساتوشی (یک هزار بیت کوین)، فقط در ازای روشن بودند کامپیوتر به افراد داده شده بود و بنابراین مفت بود! پس روش کم دردسری برای تامین درآمد بود. ماینرها ساعت‌ها کامپیوتر خود را روشن گذاشتند و پاداش‌های نسبتا کم ارزشی را دریافت کردند. اما چند سال بعد، وقتی که بستری به نام بلاک چین تازه معرفی شد، همین کامپیوترهای مجزا اما متصل به هم، زیرساخت اولین بلاک چین را به وجود آورده بودند که در انحصار هیچکس، حتی خالقش هم نبود! بیت کوین ارزش پیدا کرد و تبدیل به اولین رمزارز شد. پاداشی که حالا ارزش پیدا کرده بود و قابل خرید و فروش بود. مجموعه‌ای از کدها که در اختیار یک فرد مشخص بود و مدرک مالکیتش بر روی میلیون‌ها کامپیوتر (بلاک چین) منتشر شده و غیر قابل هک بود!
رمزارز چه شد؟
یک دارایی دیجیتال ارزشمند، با مالک مشخص و غیر قابل هک که تابع قوانین خارجی و انحصاری بانک‌ها نبود. قیمتش فقط و فقط بر مبنای عرضه و تقاضا مشخص گردید و دست به دست بین خریداران گشت تا به قیمت امروزش برسد. ایده‌ی جالبی بود. زیربنای این بازار جدید بر روی میلیون‌ها کامپیوتر گذاشته شد و در اختیار هیچکس نبود. قیمت آن فقط و فقط بر اساس میلیون‌ها خریدار و فروشنده تعیین شد و در اختیار هیچکس نبود. بازار بزرگی بود که انحصاری در آن بود و نه حد و مرزی. بیتکوین تبادلات مالی بین المللی و انحصارشکنی در این حوزه را هدف گرفت.
در سال‌های بعد، مجموعه‌های دیگری نیز در حوزه‌های متفاوت پا به میدان گذاشتند و سعی کردند تا تمرکز را از بخش‌های مختلف، حذف کنند. هر مجموعه نیز به ماینرهای خود، پاداش مشخصی می‌داد، اما نه با بیتکوین، بلکه با رمزارز اختصاصی خودش. و اینگونه بود که رمزارزهای جدیدی ایجاد شدند. هر چقدر مجموعه اهداف بهتری داشته باشد و بهتر در مسیرش حرکت کند، تقاضا برای مشارکت در آن اکوسیستم بیشتر شده و رمزارز آن گرانتر خواهد شد. حالا دیگر انحصارشکنی، در انحصار بیتکوین نبود! بلکه مجموعه‌های بسیاری به دنبال رفع محدودیت‌ها در حوزه‌ی آی تی بودند.
با گذشت زمان، رمزارز مجموعه‌های مختلف تبدیل به نماد و معیاری بر قدرت مجموعه و کیفیت عملکردش شد. با تصمیم‌های درست مجموعه و پیشرفت در مسیر، قیمت رمزارز آن نیز افزایش پیدا کرد و افراد بیشتری خواهان مشارکت در آن شدند. در حقیقت، رمزارز تبدیل به سهام آن مجموعه شد که افراد می‌توانستند بعد از تحلیل فاندامنتال مجموعه، در آن شرکت سرمایه‌گذاری کنند (رمزارزش را بخرند) و همراه با پیشرفت مجموعه، سود بیشتری دریافت کنند.
هر کجا که سهام باشد، واسطی باید برای عرضه‌ی سهام وجود داشته باشد. بنابراین، صرافی های دیجیتال وارد میدان شدند تا افراد بتوانند رمزارزهای مختلف را خریداری کرده و یا بفروشند. پس بازار ثانویه‌ای به نام بازار کریپتوها به وجود آمد که کارگزار آن، صرافی های دیجیتال بودند.
صرافی دیجیتال چیست؟
صراف و صرافی واسطی است برای خرید و فروش ارز. منظور از صرافی دیجیتال نیز واسط خرید و فروش رمزارزها است. یعنی صرافی دیجیتال مکانی است که شما می‌توانید در آن، رمزارزها یا همان کریپتوکارنسی‌های مورد نیاز خود را بخرید و یا دارایی‌های خود را بفروشید. معروف‌ترین رمزارز در حال حاضر، بیتکوین بوده که تاریخچه و داستان جذابی دارد که در مقاله‌ی دیگری به آن خواهیم پرداخت. اما منظور از صرافی غیر متمرکز دیجیتال چیست؟ تفاوت آن با صرافی متمرکز در چیست؟
بهتر است ابتدا تاریخچه‌ای از ماهیت رمزارزها را بدانید تا بهتر بفهمید که این ساز و کار چگونه شکل گرفت و چگونه به پیش می‌رود. از زمانیکه سکه و مفهومی به نام پول اختراع و ابداع شد، کنترل آن (یعنی از مرحله ضرب تا پخش) در دست حکومت‌ها و پادشاهان سرزمین‌ها بود. سالیان بعد، سکه‌های طلا و نقره در سرتاسر جهان پخش شدند و ارزش آن‌ها مشخص گردید. بنابراین، تاجران می‌توانستند با سکه‌های طلا که در کشور خودشان ضرب شده بود، از کشور دیگری خرید کنند.
اما همه چیز در اختیار پادشاهان بود. اگر حکومت صفویه، سکه‌های ضرب شده در انگلستان را قبول نداشت، تجار این دو کشور نمی‌توانستند با یکدیگر کار کنند، چرا که اساسا مبنایی برای خرید و فروش وجود نداشت. چرا پادشاهان می‌توانستند تجار و معامله گران را محدود کنند؟ چرا بانک‌ها باید روابط مالی دو فرد در دو کشور را کنترل کنند؟ چرا ایرانیان نتوانند به راحتی و مستقیم پول خود را به دست فردی در آمریکا برسانند؟! یا هزاران سوال دیگر در حوزه‌ی داد و ستد جهانی. چرا بانک‌ها و سیاستمداران باید برابری ارزهای مختلف را دستکاری کنند؟ این همان انحصار و تمرکزی است که دنیای مدرن از آن فراری است.
رمزارزها ابداع شدند تا انحصار را بشکنند، تا چیزی در سطح جهان وجود داشته باشد که همه بتوانند آن را بخرند و بفروشند و یا با استفاده از آن، خریدهای خود را انجام دهند. بدون محدودیت و اعمال قدرت نهادهای مالی و حکومت‌ها. اگرچه هنوز هم نهادهای مالی می‌توانند تا حدی اعمال قدرت کنند (مثلا بسته شدن بایننس)، اما در آینده‌ی نه چندان دور، سازوکارها به نحوی خواهد بود که تمرکز کامل از بین برود. یکی از گام‌های مهم برای از میان بردن این محدودیت‌های جدید، مفهومی به نام صرافی غیر متمرکز دیجیتال است.
صرافی غیر متمرکز دیجیتال چیست؟
در صرافی‌های متمرکز، دارایی شما در یک حساب یا همان کیف پول صرافی ذخیره شده است. هر زمان که سیاست عوض شود، ممکن است دارایی خود را از دست بدهید (خصوصا برای ایرانیان که همواره تحریم هستند) و یا مجبور باشید که خود را با قوانین جدید تطبیق دهید (مثلا کاهش سقف معاملات روزانه). هر دو اتفاق برای کاربران ایرانی بایننس (به عنوان یکی صرافی دیجیتال متمرکز) افتاده است. هر زمان که دارایی شما دست واسطه باشد (بروکر، صرافی، بانک و …)، شما مطیع آن نهاد هستید. این یعنی انحصار و دنیای مدرن از این انحصار و اعمال قدرت فراری است.
صرافی غیر متمرکز همان خدمات صرافی‌های دیجیتال مرسوم را ارائه می‌کند، اما با این تفاوت که دارایی شما دست خودتان است، اعمال قدرتی وجود ندارد، خریدار و فروشنده مستقیم با یکدیگر معامله می‌کنند و نهایتا اینکه اصلا نیازی به احراز هویت نیست. چه برسد به اینکه بخواهند ساکنان فلان کشور را تحریم کرده و دارایی‌هایشان را بلوکه کنند.
در صرافی غیر متمرکز همه‌ی دارایی دست خودتان بوده و صراف فقط فردی را به عنوان طرف حساب به شما معرفی می‌کند. در بستر قراردادهای هوشمند، دارایی شما فروخته شده و ما به ازای آن از خریدار دریافت خواهد شد. هیچ حرف و حدیثی در این وسط وجود نداشته و می‌توانید هر توافقی که مد نظرتان هست را انجام دهید. صرافی غیر متمرکز فقط آن را اجرا خواهد کرد! برای مثلا، شما میخواهید 1 بیت کوین را به قیمت 100 هزار تتر بفروشید (قیمتی که با بازار بسیار اختلاف دارد)، اگر مشتری‌ای وجود داشته باشد، صرافی غیر متمرکز شما را به یکدیگر وصل کرده، 1 بیت کوین از والت شما به والت خریدار (مستقیما) منتقل شده و 100 هزار تتر نیز مستقیما به والت شما واریز خواهد شد.
تمرکز زدایی از دنیایی که برای از بین بردن انحصارها ایجاد شده بود، گام جدیدی بود. مجموعه‌های متعددی در حال فعالیت برروی از بین بردن انحصار در حوزه‌ی خرید و فروش رمزارزها هستند. برای مثال، 1اینچ، یونی سوآپ، اوپن اوشن و … از جمله صرافی‌هایی هستند که برای از بین بردن انحصار وارد میدان شده و در حقیقت صرافی‌های غیر متمرکز هستنند.
اگر با خواندن این مقاله، اطلاعات شما افزایش یافت و آن را دوست داشتید، خوشحال میشویم که با ستاره دادن به این مقاله، از آن حمایت کنید.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.